Wywiad z ekspertem – rynek windykacyjny w finansach

Czy rośnie w Polsce popularność outsourcingu windykacyjnego? Jakie są perspektywy dla tego rynku?
Rynek windykacyjny w Polsce zaczął rozwijać się dopiero w początkach lat 90., niosąc wówczas ze sobą negatywne skojarzenia, co znacząco spowalniało jego rozwój na tę skalę, z którą mamy do czynienia dzisiaj. Tak naprawdę dopiero po 2000 roku branża wkroczyła na właściwe tory biznesowe, przynosząc przedsiębiorcom wymierne korzyści, a tym samym zyskując coraz więcej zwolenników. Jej popularność nadal rośnie, ponieważ z roku na rok zwiększa się zadłużenie Polaków, zarówno w sferze finansów osobistych, jak też w odniesieniu do firm z sektora MSP, obsługiwanych przez spółki z Grupy AFORTI. Niemniej jednak outsourcing windykacji jest nadal rynkiem rozwijającym się, co daje mu duży potencjał wzrostu w kolejnych latach.
Jak wynika z danych Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych – na koniec 2014 roku wartość przeprowadzonych transakcji zakupu wierzytelności wyniosła niemal 15 mld zł i wzrosła względem 2013 roku o ok. 40 proc. Z kolei na koniec III kwartału 2016 roku wartość nominalna obsługiwanych wierzytelności sięgnęła 85,4 mld zł, a rok później – czyli po III kwartale 2017 roku – szacowana była już na 104,4 mld zł. Można tym samym założyć, że rynek wierzytelności będzie notował dalszy dynamiczny wzrost zwłaszcza, że według szacunków z outsourcingu windykacyjnego korzysta w Polsce dopiero około 30 proc. firm, a więc nasycenie rynku nie jest jeszcze duże. Co ważne – w ostatnich latach znacząco zmienił się stereotyp windykatora i samych firm windykacyjnych. Powodem tego jest zmiana metody odzyskiwania długów, jak też podejście dłużników do wierzycieli i wierzycieli do dłużników. Negatywne podejście powoli ustępuje miejsca pozytywnemu postrzeganiu pracowników windykacji, a co za tym idzie – liczba klientów korzystających z profesjonalnych usług windykacyjnych zwiększa się.

Czy przybywa na rynku firm, które go oferują? Jak zatem wybrać najlepszą, czym kierować się przy wyborze?
Polski rynek windykacji nieustannie zmienia się i rozwija, nie tylko za sprawą nowo powstających firm, ale w dużej mierze dzięki fuzjom i przejęciom. Możemy też mówić o rosnącej profesjonalizacji branży, chociażby ze względu na łączenie wiedzy i doświadczeń rynkowych. Dzięki temu przez lata działalności branża windykacyjna wypracowała standardy, które pozwalają na coraz bardziej skuteczne odzyskiwanie długów. Niestety na rynku w dalszym ciągu funkcjonują firmy, których specyfika działania pozostawia wiele do życzenia, narażając klientów na koszty bez żadnej gwarancji odzyskania należności.
Dokonując wyboru partnera, który zajmie się obsługą windykacji warto zatem sprawdzić czy firma windykacyjna posiada:
• sprawdzone procedury postępowania oraz dokumenty potwierdzające zgodność prowadzonych działań z wymogami prawa
• odpowiednie struktury kadrowe i teleinformatyczne pozwalające na prowadzenie outsourcingu windykacyjnego – od windykacji polubownej po wsparcie w egzekucji
• wykwalifikowanych pracowników, czyli doświadczoną kadrę i odpowiednio liczny zespół specjalistów skutecznych w odzyskiwaniu należności
• doskonałą, a przynajmniej dobrą opinię na rynku, wskazującą na jej efektywność, ale też etykę działania
• referencje / rekomendacje dotyczące przeprowadzonych projektów windykacyjnych
• system raportingowy dotyczący stanu zleceń, obejmujący przede wszystkim: ustalenia danych teleadresowych dłużnika, wpłaty dokonane przez dłużnika, raport z rozmów z dłużnikiem, raport ze spotkań z dłużnikiem, szacunki windykatora odnośnie prawdopodobieństwa spłaty długu, opis majątku dłużnika, opis postaw dłużnika, dokładny rejestr podjętych czynności w sprawie
Przy wyborze firmy świadczącej usługi windykacyjne ważne jest również to, w jaki sposób dokonywane jest rozliczenie działań oraz realne koszty oferowanej obsługi.

Kto najczęściej decyduje się na outsourcing windykacyjny – jakie firmy i dlaczego?
Analizy rynkowe wskazują, że najczęściej na outsourcing windykacyjny decydują się banki, ubezpieczyciele, firmy telekomunikacyjne czy firmy sprzedające mandaty komunikacyjne, które działają w oparciu o portfele wierzytelności, a nie pojedyncze zlecenia.
Swoich należności za pośrednictwem firm windykacyjnych często dochodzą również: branża przemysłowa, budowlana oraz handel i transport. Jest to spowodowane dużą liczbą spraw związanych z przeterminowanymi płatnościami, których obsługa wewnętrzna byłaby bardziej kosztowna i obciążająca pod względem operacyjnym. W ich przypadku wartość odzyskiwanych środków jest też na tyle duża, że koszty wynikające z obsługi procesu odzyskiwania należności są mniej odczuwalne niż w przypadku mikro, małych i średnich przedsiębiorstw zlecających pojedyncze sprawy do windykacji.

Dla kogo to rozwiązanie jest najlepsze, kto zatem powinien się na nie decydować i dlaczego?
Co do zasady, z usług firm oferujących outsourcing windykacyjny może skorzystać każdy, kto ma nieodzyskane należności. To bardzo dogodne rozwiązanie zarówno dla osób fizycznych, jak i dla firm, które nie otrzymały płatności z tytułu świadczonych usług czy sprzedanych produktów, bez względu na branżę, w której działają. Stąd sprawy, którymi zajmują się specjaliści od windykacji w Aforti Finance i Aforti Collections dotyczą tak niespłaconych kredytów i pożyczek, nieopłaconych rachunków telefonicznych, umów leasingowych, rat za zakup sprzętu niezbędnego do prowadzenia działalności, itp. Paleta spraw jest różnorodna i w sumie nieograniczona, podobnie jak lista firm zlecających odzyskiwanie należności firmom oferującym outsourcing windykacyjny.

Co daje outsourcing windykacyjny firmie – jakie są jego plusy, ale i minusy?
Bez względu na skalę zaległych należności, jak też wielkość firmy czy posiadany budżet, na korzystanie z usług windykacyjnych powinien zdecydować się każdy, kto nie odzyskał płatności za świadczone usługi czy sprzedaż towarów. Jest to bowiem znacząco łatwiejsze i zdecydowanie szybsze rozwiązanie niż dochodzenie swoich praw sądownie. Outsourcing windykacji może docelowo okazać się mniej kosztownym sposobem odzyskiwania należności niż utrzymanie wewnętrznego działu odpowiedzialnego za egzekwowanie długów, uwzględniając przy tym wyższą skuteczność działań, podejmowanych zwłaszcza w modelu success fee. Efektywne działania windykacyjne przynoszą z kolei poprawę płynności finansowej firmy, a w perspektywie długookresowej nawet obniżenie poziomu należności nieściągalnych.
Negatywne konsekwencje ściągania zaległych należności, tj.: konieczność poniesienia dodatkowych kosztów z tego tytułu, yzyko zniechęcenia do siebie kontrahentów, a tym samym złamanie zasady partnerstwa biznesowego czy długotrwałość procesu odzyskiwania należności wynikają nie z samego outsourcingu windykacyjnego, co z problemu, jakim są zatory płatnicze.

Czy jest to drogie rozwiązanie? Z jakimi opłatami trzeba się liczyć?
Koszty w procesie odzyskiwania długu różnią się w zależności od tego, jaką metodą wierzyciel zdecyduje się posłużyć. Przy windykacji polubownej cena usług wynosi od 4 proc. do nawet 23 proc. wartości zlecenia, a uzależniona jest od liczby dni zaległości oraz wysokości zadłużenia. Większość firm stosuje jednak system success fee, kiedy to zlecający płaci dopiero za skuteczne odzyskanie długu, co znacząco podnosi efektywność całego procesu.
W przypadku windykacji sądowej koszty ponoszone przez wierzyciela obejmują dodatkowo opłaty sądowe, należne w ramach prowadzonego postępowania sądowego oraz koszty działania komornika. Co ważne – wspomniane opłaty są ponoszone bez gwarancji zwrotu.

Czy koszty outsourcingu windykacyjnego wraz z rozwojem konkurencji spadają?
Prawdą jest, że z roku na rok powstaje coraz więcej niewielkich firm windykacyjnych, a tym samym konkurencja na rynku zaostrza się. Taka sytuacja zawsze powoduje spadek cen usług, ale jednocześnie w każdej branży pojawia się próg opłacalności, poniżej którego nie można zejść, by biznes był opłacalny i szła za nim wysoka jakość. O ile dla firm z sektora MSP – zwłaszcza, że mowa o tych, które próbują odzyskać zaległe płatności – cena jest często kluczowym warunkiem podjęcia współpracy z firmą zajmującą się outsourcingiem windykacji, o tyle z doświadczenia wiemy, że za wyższymi stawkami stoi znacznie większa gwarancja dobrze – i co ważniejsze – efektywnie wykonanej pracy.

Marcin Napierała,
Dyrektor Departamentu Weryfikacji i Windykacji Aforti Finance

Powiązane artykuły